2024-yil 9-martdan 5-maygacha Kashtachining hikoyasi ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi
RIGA BOURSE sanʼat muzeyi (Doma laukums 6, Riga, Latviya) “Suzani. “Kashtachining hikoyasi” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi. “Suzani. “Kashtachining hikoyasi” doktor Binafsha Nodir va Madina Qosimbayevaning Toshkent kashtachilik maktabi an’analarini tiklash va davom ettirishga bag‘ishlangan mualliflik loyihasidir. Ushbu loyihaning bir qismi sifatida mualliflar so’zani yaratishning batafsil jarayonini taqdim etishga harakat qilishdi: kompozitsion eskizdan to to’liq naqshli panelgacha….
RIGA BOURSE sanʼat muzeyi (Doma laukums 6, Riga, Latviya) “Suzani. “Kashtachining hikoyasi” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi. “Suzani. “Kashtachining hikoyasi” doktor Binafsha Nodir va Madina Qosimbayevaning Toshkent kashtachilik maktabi an’analarini tiklash va davom ettirishga bag‘ishlangan mualliflik loyihasidir. Ushbu loyihaning bir qismi sifatida mualliflar so’zani yaratishning batafsil jarayonini taqdim etishga harakat qilishdi: kompozitsion eskizdan to to’liq naqshli panelgacha. Xona markazida namoyish etilayotgan so‘zani Madina Qosimbayeva va uning 15 nafar ustozi yaratgan. Bu O‘zbekistonda yaratilgan bunday turdagi eng yirik hisoblanadi. 8 metr uzunlikdagi bu so‘zanani yaratish uchun kashtachi shogirdlari bilan uch yarim yil mehnat qildi. Latviya O’zbekistondan tashqarida namoyish etiladigan birinchi manzildir.
O‘zbekistonning turli hududlarida ko‘plab o‘ziga xos uslublar mavjud bo‘lib, ularning har biri naqsh va uslublari bilan farqlanadi. Ayniqsa, Toshkent maktabi ikki asosiy markaz – Toshkent va Pskent tomonidan ifodalangan o‘ziga xosligi bilan ajralib turadi. 1980-yillarga kelib Toshkent kashta pannolarini palyakka yasash an’anasi unutildi. 2000-yillarning boshlarida Nurota, Buxoro, Shahrisabz kashtachilik maktablari texnikasi va bezaklarini qayta tiklash bilan asosan yetakchi ustalar shugʻullangan. Toshkent maktabining nazorati ko‘p jihatdan palyakka yasashning murakkab texnologik xususiyati bilan bog‘liq edi: ularning foni, naqshli naqshlar bilan bir xil, kashta bilan qoplangan bo‘lishi kerak, ya’ni uzluksiz tikuv texnikasidan foydalanish kerak edi. Bu qiyin, qimmat va vaqt talab qiladigan ish edi.
Ana shunday qiyinchiliklarga qaramay, hunarmand Madina Qosimboyeva o‘z zimmasiga oldi. U Toshkent kashtachilik maktabi an’analarini uzoq yillardan buyon muvaffaqiyatli tiklab kelayotgan O‘zbekistonda yagona kashtachi hisoblanadi. Madina o‘z asarlarida naqshli kashtado‘zlikning murakkab texnikasidan – “yurma” va igna bilan “bo‘sma”dan foydalanadi. Muzeyda namoyish etilgan asarda Madina Qosimboyeva o‘z koinotini loyiha o‘rtasida Quyosh va uning atrofidagi kichikroqlari – sayyoralarni aks ettiruvchi eng katta rozetka bilan yaratgan. Asar inson va tabiat o‘rtasidagi uzluksiz bog‘liqlik g‘oyasini o‘z ichiga oladi. Har bir hunarmand bir xil naqshlardan foydalanadi, shunga qaramay, har birining o’ziga xos uslubi bor va har biri o’z koinotini yaratadi.
Recommended Articles
-
Hunarmandlar Qirg‘iziston Respublikasiga tashrif buyurishdi
8 months ago298 views -
